Wstęp:
Zapobieganie skutkom zaburzeń w obrębie układu stomatognatycznego u pacjentów młodocianych i „młodych” dorosłych oraz poprawa jakości ich codziennego życia dyktuje konieczność podejmowania interdyscyplinarnej rehabilitacji na różnych etapach rozwoju. Wśród przyczyn zaburzeń części twarzowej czaszki wymienia się wrodzone wady rozwojowe (rozszczepy warg i podniebienia, hipodoncję, oligodoncję, dysplazję ektodermalną). Do zaburzeń nabytych prowadzą urazy zębów oraz ich utrata spowodowana znacznym zniszczeniem tkanek twardych z powodu choroby próchnicowej. Rehabilitacja protetyczna ma na celu poprawę funkcji i odbudowę utraconych tkanek ale również poprawę wyglądu oraz samopoczucia młodych pacjentów.

Cel pracy:
Celem pracy była kliniczno-epidemiologiczna ocena pacjentów w wieku rozwojowym i „młodych” dorosłych z zaburzeniami w obrębie części twarzowej czaszki.

Materiał i metody:
Do badań zakwalifikowano 73 pacjentów z nieprawidłowościami rozwojowymi w obrębie jamy ustnej w wieku od 2,5 do 30 lat. W celu oceny występowania zaburzeń morfologicznych i nieprawidłowości czynnościowych układu stomatognatycznego opracowywano historię choroby, na podstawie badania podmiotowego i przedmiotowego, uzupełnionej informacjami z badań dodatkowych. Pacjentów podzielono na grupy, posługując się klasyfikacją Carrel’a i Chialastri’ego.

Wyniki:
W analizie etiologii zaburzeń w poszczególnych grupach wiekowych stwierdzono wśród pacjentów do 6 roku życia trzy główne przyczyny zaburzeń układu stomatognatycznego: wady wrodzone, oraz wady nabyte powstałe na skutek urazu lub przedwczesnej utraty zębów z powodu próchnicy. W grupie powyżej 6 roku życia przyczyną zgłaszania się pacjentów w celu leczenia protetycznego były wrodzone wady rozwojowe ze współistniejącymi brakami zębowymi, takie jak oligodoncja izolowana, dysplazja ektodermalna czy dysplazja włóknista. Kolejnym czynnikiem predysponującym do zaburzeń i nieprawidłowości były urazy i choroba próchnicowa. W grupie pacjentów po 12-tym roku życia najczęstszym czynnikiem patogennym był uraz i następnie zaburzenia wrodzone. W grupie młodych dorosłych dominowali pacjenci z hipodoncją, rozpoznanym zespołem ektodermalnym i oligodoncją izolowaną oraz z rozszczepami warg i podniebienia.

Wnioski:
Kliniczno-epidemiologiczna ocena pacjentów młodocianych z zaburzeniami wrodzonymi i nabytymi części twarzowej czaszki wskazuje na trudności w rehabilitacji protetycznej w tej grupie pacjentów, zależne od etiopatogenezy zaburzeń, dynamiki zmian podłoża protetycznego związanych z wiekiem i rozwojem części twarzowej czaszki, oraz obniżenia jakości życia pacjentów.